Ken je dat? Je hebt een probleem, bent eindeloos met de oplossing bezig en dan ontdek je ineens dat deze zich recht voor je neus bevindt (of in ieder geval in de buurt).
(Beeld: Toine Wilke)

Voordat je denkt waar heeft zij het nou weer over, ik heb het over algen! Ja, die snotterige slierten die je vaak op het strand ziet liggen. Die blijken namelijk hét antwoord op heel veel problemen te zijn. Dat bepaalde zaken uit de zee gezond waren, wist ik heus wel, maar verder dan wat norivelletjes van de sushi en een seaweed salad bij de Japanner kwam ik niet. Pas toen ik van onze lieftallige hoofdredacteur de opdracht kreeg iets over de gezondheidsaspecten van algen te schrijven, ging ik op onderzoek uit en werd blij verrast. Ik kreeg zomaar het idee de ‘Heilige Graal’ in voedingsland ontdekt te hebben, maar uiteraard was ik niet de eerste. Want volgens sommige wetenschappers is het leven ontstaan in de oceaan en maakten deze extreem voedzame zeeplanten al dagelijks deel uit van het menu van onze amfibische voorouders. Het zou in ieder geval een mooie verklaring zijn voor het feit dat ons menselijk bloed qua samenstelling in vele opzichten overeenkomt met het (toenmalige) zeewater.

Surfende zeewierman
In mijn zoektocht stuitte ik op Toine Wilke, beter bekend als ‘Toine de Zeewierman’. Deze naam dankt hij aan het feit dat hij zich met hart en ziel inzet voor dé groenten van de toekomst. Hij ziet het als zijn missie om iedereen ervan bewust te maken hoe leuk, lekker en gemakkelijk het eten van zeewier kan zijn. In een TEDx Talk waar het enthousiasme vanaf spat, vertelt hij hoe hij er jaren geleden voor het eerst mee kennismaakte. Dat was op een Indonesisch strand, alwaar zijn nieuwsgierigheid werd gewekt door twee vrouwen die iets deden wat hem totaal onduidelijk was. Bij navraag bleek dat ze zeewier aan het oogsten waren. Ze legden hem uit hoe makkelijk dat was en lieten hem wat proeven. Op dat moment voelde Toine letterlijk een ‘klik’. Hij vond het niet alleen lekker, maar het maakte direct iets in hem wakker. Hier wilde hij meer van weten.

Eenmaal terug in Europa ging hij voedingswetenschappen studeren en kwam hij erachter dat zeewier als dagelijkse voeding hier nog zo goed als onbekend was. Toine was vastberaden om daar verandering in te brengen. Hij vertrok naar Ierland waar hij van alles over zeewier leerde en onder meer de effecten van zeewier op kweekzalm onderzocht. Wat ontdekte hij? Het eten van zeewier maakte de zalm gezonder. Door deze positieve bevindingen ging hij er zelf mee experimenteren en begon hij dagelijks zeewier te eten. De eerste twee weken merkte hij nauwelijks verschil, maar na verloop van tijd voelde hij zich steeds energieker. Het grootste verschil bemerkte hij tijdens het surfen in de koude Ierse zee. Het viel hem op dat hij meer kracht had, beter ging surfen, maar vooral dat hij langer warm bleef. Dus je weet nu wat je te doen staat met het oog op de komende winter en de stijgende gasprijzen.

Zee van mogelijkheden
Zijn enthousiasme en liefde voor koken, resulteerden in zijn boek Koken met zeewier en zilte groente vol interessante weetjes en met mooie foto’s van aantrekkelijke gerechten. Van ‘Tompouce met dulseragout’ tot aan ‘Semifredo met gekaramelliseerde nori en amandel’, maar ook met meer gangbare recepten en verschillende soorten zeewier. De typisch ziltige umami smaak van het wier zorgt ervoor dat het heel goed past in tal van gerechten.

Bij het bladeren door zijn boek, kreeg ik meteen zin ermee aan de slag te gaan. Dus kocht ik bij de dichtstbijzijnde natuurwinkel maar direct zes zakken met verschillende soorten gedroogd zeewier. Diezelfde avond toverde manlief – eerlijk is eerlijk – een über vurrukkullukke paddenstoelenrisotto met wakame op tafel. Dat smaakte naar meer! Voorlopig kan ik mijn lol op. Maar omdat zeewier zoveel bijzondere en andere stoffen bevat, is het een goed idee om niet ineens all the way te gaan, maar het gebruik rustig op te bouwen met eerst wat in je soep, salade of (roer)ei. Zo kan je lichaam langzaam wennen voordat het zich rot schrikt van al dat gezonds.

De term ‘zeegroenten’ is overigens een verzamelnaam voor alle eetbare planten in en rondom de zee. Dit zijn met name zeewieren, maar ook zilte groenten zoals zeekraal, lamsoor en ijskruid. Allemaal zaken die je nou niet direct bovenaan je boodschappenlijstje zet. Maar vanaf nu dus wel!

Iedereen aan het zeewier
Want waarom precies zouden we nu vaker zeewier moeten eten? De voordelen even op een rij:

Voor het geval je het nog niet doorhad: zeewier is waanzinnig gezond! Het bevat ongeveer het halve alfabet aan vitaminen en stikt van de mineralen. De daarnaast heel goed opneembare eiwitten en onoplosbare vezels, maken het de meest perfecte vleesvervanger. Ook bevatten ze de beste vorm van omega-3, namelijk die van nature in visolie voorkomt. En dat is niet zo vreemd aangezien vissen nu eenmaal van algen en zeewier leven.
Zeewier is 100 procent natuurlijk. Het is voeding in zijn oerkracht waar nog nooit iemand mee heeft geklooid. Verder is er niets voor nodig om het te laten groeien. Terwijl één krop sla pas na een slordige vijfenzestig liter vers water, plus de nodige mest en verdelgingsmiddel geoogst kan worden. Tel uit je winst.
Diverse studies tonen aan dat zeewier unieke stoffen bevat die niet alleen virussen en bacteriën doden, maar ook kankercellen remmen, onze bloedvaten schoonhouden en een positief effect hebben op onze darmen.
Fucoxanthine is een voorbeeld van zo’n wonderstofje. Het is één van de krachtigste antioxidanten ter wereld en onderzoek heeft aangetoond dat muizen én mensen met overgewicht er slanker door worden. De Engelse tv-kok Jamie Oliver verklaarde zelfs dat hij vooral door het eten van meer zeewier 12 kilo was afgevallen.
Zeewier is heel schoon, ondanks de vervuilde zeeën. Dat komt onder meer omdat het de snelst groeiende plant ter wereld is. Het groeit maar liefst 15 procent per dag.
Bijna alle (meer dan tienduizend!) soorten zeewier zijn eetbaar voor de mens. Dat is op z’n minst opmerkelijk. Helemaal als je bedenkt dat zo’n 90 procent van alle planten op het land giftig voor ons is. Dit feit alleen al bewijst hoe goed zeewier bij ons lichaam past. Met gedroogd of vers zeewier (dat nog vastzit aan de rotsen) zit je sowieso altijd goed.
Door meer zeewier te eten en te verbouwen, herstellen we niet alleen het natuurlijke evenwicht in onszelf, maar ook in de wereld.
Als we volop zeewierboerderijen zouden opzetten, hebben we slechts 2 (!) procent van het totale zeeoppervlak (denk aan ongeveer de grootte van Portugal) nodig om de gehele wereldbevolking te kunnen voeden. Ongelofelijk toch?!

Groen, groener, groenst
Een ‘wier’ is een meercellige alg en het woord algen is een verzamelnaam voor alle planten en bacteriën die zowel in zoet als in zout water leven. Chlorella (een zoetwateralg) en spirulina (een zoutwateralg) kregen de laatste jaren steeds meer bekendheid en worden vooral ingezet bij ontgiftingskuren en voor het krijgen van meer energie. De kracht zit vooral in de hoeveelheid chlorofyl. Chlorofyl is een natuurlijk kleurpigment dat planten, algen en (blad)groenten hun groene kleur geeft. Het zit in de bladgroenkorrels van planten en is essentieel voor hun gezondheid. Het zorgt er namelijk voor dat planten en algen het zonlicht kunnen absorberen waardoor ze middels een biochemisch proces (fotosynthese) hun voeding en energie krijgen. Van oudsher worden genezing en levenskracht geassocieerd met de kleur groen. Sommige wieren bevatten trouwens niet genoeg chlorofyl en zijn daarom verre van groen, maar meer goudbruin of modderrood.

Yo! Jodium!
Jodium is een spoorelement en zorgt voor een goede werking van onze schildklier. Veel mensen kampen met een jodiumtekort. Dit kun je bijvoorbeeld merken aan een droge huid, het vaker wat koud hebben, je futloos voelen en/of je niet goed kunnen concentreren. Met slechts 5 gram zeewier per dag zit je al aan je dagelijkse behoefte en los je dit probleem op. Met name kelpwier, zoals kombu, bevat veel jodium. Eet dit daarom niet iedere dag, want van te veel jodium kan je schildkier weer op hol slaan.

BeALGelijk goed verhaal
Als je na al dit goede nieuws nóg optimistischer en meer geïnspireerd wilt raken, dan raad ik je aan het boek De dikke alg van gepromoveerd algenonderzoeker Peter Mooij te lezen. Hij is erin geslaagd om een uiterst wetenschappelijk verhaal zo no-nonsense, helder en vooral ook geestig onder woorden te brengen dat het als een spannende roman leest en zelfs ik geboeid bleef. Zo kwam ik erachter dat we het aan de algen te danken hebben dat ik nu dit artikel kan schrijven (en jij het kunt lezen). Want algen produceren maar liefst de helft van alle zuurstof op aarde. ‘Vergeet de regenwouden’, zo schrijft Peter. ‘De algen zijn de échte longen van de aarde.’ Met zijn verhaal wordt verder duidelijk hoe algen hun olie als energie opslaan voor moeilijke tijden. Met maar een beetje olie in hun cellen komen algen fluitend een lange, koude nacht door. Verder blijkt dat die olie niet alleen een alg, maar ook een verbrandingsmotor aan de praat kan houden. Bij het lezen van zijn boek wordt het je niet alleen duidelijk hoe algen een essentiële rol in het leven op aarde gespeeld hebben, maar ook hoe ze op alle fronten de wereld kunnen redden. Klimaatproblemen, voedseltekorten, stikstofcrisis… Er ís een oplossing weten we nu. Het enige probleem kan alleen zijn dat we wellicht niet meer weten waar we het dan nog over moeten hebben :-).

Meer info over zeewier? Surf eens naar zeewierman.nl
Zelf aan de slag met zeegroenten? De beste recepten uit Toine’s kookboek staan ook op: seaweed-course.nl

Waar nog meer te koop
Online kun je ook nog terecht bij wereldvanzeewier.nl en verder bij natuurwinkels, grotere supermarkten en toko's. Het assortiment varieert nogal, maar de gedroogde wakame en nori zijn meestal goed te verkrijgen. Je weekt het even 5 minuten in water en kunt het dan door je salade of andere groenten mengen, maar droog kan het bijvoorbeeld ook door de soep, smoothie of omelet.