A happy liver (is a joy forever)

Hoe je het ook wendt of keert; uiteindelijk willen we allemaal een gezond én gelukkig leven. En wist je dat je lever hier een mega belangrijke rol in speelt? Hij is hét werkpaard van ons lichaam, maar geven wij hem ook wel de zorg die hij verdient? Door goed voor je lever te zorgen, blijft hij zijn klus beter klaren. Je lever wordt dan niet alleen blijer, maar jij zelf ook! Dus als je niets op je lever wilt hebben, lees dan vooral verder. (Illustratie: Tara Tolsma)

Aangezien het thema voor dit herfstnummer ‘hout’ is, bracht dit me direct bij het soulkitchen-perspectief van de zogenaamde Japanse ‘vijf elementen filosofie’, bestaande uit hout, vuur, aarde, metaal en water. Om hier meer over te weten te komen, ging ik te rade bij Egon Weersink van Tsubo Training. Egon is niet alleen een uiterst begenadigd shiatsu-therapeut, maar ook een fantastische fitnesstrainer, mede omdat hij westerse en oosterse trainingstechnieken combineert. Egon: “De vijf elementen gaan over natuurlijke groeiprocessen en verklaren het ontstaan van beweging en verandering. Ze zijn met elkaar verbonden, voeden en controleren elkaar.” Egon vertelde hoe alle elementen ook voor de diverse organen staan. Zo staat hout voor de lever én de galblaas. De lever is na de huid het grootste orgaan en is verantwoordelijk voor de beweging van energie in ons lichaam. Als deze vloeiend en harmonieus verloopt, voel je je on top of the world, vrij en blij.

Uitdaging
Een sterke leverenergie geeft daadkracht, creativiteit en flexibiliteit, zowel mentaal als fysiek. Iemand met een sterk aangelegde houtenergie is daarom ondernemend en gedreven. De lever is de ‘generaal’ omdat hij veel verschillende lichaamsprocessen regelt. De galblaas is de ‘uitvoerder’ die het werk doet.
Hout wordt gevoed door het water zodat alles ontspruit, groeit en bloeit. Hout op zijn beurt voedt het vuur. Vuur is de inspiratie waarmee een idee zich als het ware kan nestelen in de aarde, oftewel ‘vorm’ krijgt; de wortels houden de aarde bijeen, waardoor hout de aarde controleert. En ten slotte controleert metaal weer het hout. Want metaal staat voor het kappen van het hout, zodat je de vruchten ervan kunt plukken, maar ook in staat bent om duidelijke keuzes te maken en je grenzen te trekken. Zo klaar als een klontje. Mits alles goed gaat natuurlijk.
Want wanneer je hout uit balans raakt, is dat een teken dat je lever en galblaas niet echt lekker meer samenwerken. Dan krijgt je vuur ook onvoldoende voeding en sta je wankel in de aarde. Een burn-out ligt dan zomaar op de loer.
Egon: “Vooral in dit coronatijdperk, waarin veel mensen gebukt gaan onder angst en emoties en ook keuzes moeten maken voor wél of juist geen vaccin, heeft onze houtenergie het zwaar te verduren. Ook onze managementcultuur waarin we alsmaar aan staan, is een voortdurende uitdaging.”

Krachtpatser
De lever is een van onze belangrijkste organen en weegt gemiddeld anderhalve kilo. Hij is te vergelijken met een ingewikkelde fabriek waarin twenty-four seven veel verschillende processen verlopen. De voornaamste zijn het produceren van eiwitten voor de opbouw van spieren, het regelen van bepaalde chemische reacties (denk aan het stollen van bloed) en het overbrengen van signalen aan andere organen. Verder worden hier vetten en suikers (glucose) uit je voeding omgezet in brandstoffen en tevens opgeslagen bij wijze van voorraad in mindere tijden. Overal is aan gedacht om deze krachtpatser zijn werk perfect te kunnen laten doen.

Omdat geest en lichaam nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, vinden hier ook onverwerkte emoties een plek en kan deze kracht zomaar een hele andere kant opgaan. Boosheid en frustratie zijn typische emoties die bij de lever horen en de energiestroom stagneren. ‘Je gal spuwen’ is hiermee gelinkt en kan letterlijk gebeuren in de vorm van overgeven als de lever overloopt van opgekropte emoties. Hoofdpijn (migraine), depressieve gevoelens, trillen, stijve nek- en schouders, wazig zicht, droge ogen, stramheid en een verhoogde bloedruk zijn een greep uit de klachtenlijst die hier vaak mee te maken kan hebben.

Foie gras
De term ‘binnenvetter’ is daarom ook niet uit de lucht gegrepen. Energetisch gezien slaat het op ingehouden emoties, maar ook een ongezonde levensstijl zorgt ervoor dat je lever letterlijk kan vervetten en dat wil je écht niet! Naast overmatig alcoholgebruik spelen overgewicht, eiwittekort, gebruik van geneesmiddelen en darmontsteking hierin een grote rol. Stress en spanning gooien daar nog een behoorlijke schep bovenop. Het grote probleem bij leverstoornissen is alleen dat je het pas heel laat merkt. Dus is het zaak om proactief te zijn.
En wat ik nu zelf bijna niet meer durf te vertellen, was dat ik geruime tijd een fan van foie gras, oftewel ganzenlever (letterlijk vertaald: vette lever) was. We wisten wel dat het niet helemaal pluis was en mijn man ‘grapte’ daarom dat we alleen nog maar zouden eten wat er nog over was. Maar inmiddels ben ik er door artikelen en documentaires achter gekomen hoe gruwelijk deze dieren worden vetgemest en mishandeld alleen maar voor het genot van de mens. Ik schaam me oprecht en diep dat ik daaraan mee heb gewerkt. De weg naar bewustwording is er een van vooral regelmatig hard in de spiegel kijken. Dus bij deze beloof ik plechtig: voor mij nooit meer foie gras. En er zelf dus ook graag geen. Dit brengt me – na al dit slechte nieuws – bij het goede nieuws, namelijk dat de lever als enige orgaan een uniek vermogen heeft om zichzelf te regenereren. Jawel, gratis en voor niets! Maar dan is het wel zaak het tij tijdig te keren.

Espressobar
Ooit heb ik me laten verleiden om me aan een ‘lever- en galblaasreiniging’ te onderwerpen. Deze bestond uit eerst een paar dagen afzien met slechts het drinken van liters appelsap en eindigde met een apotheose van grapefruitsap met olijfolie in combinatie met bitterzout en als ‘kers op de pudding’ een koffieklysma. Vol ongeloof was ik daarna getuige van alle zogenaamde ‘leverstenen’ die even later luid kletterend in mijn wc-pot belandden. Het leken wel koffiebonen en mijn wc ineens een espressobar.
Bij nader onderzoek bleken deze stenen vooral te bestaan uit de verteerde olijfolie in combinatie met gal en koffie. Achteraf begreep ik pas dat onze lever de enige en beste detoxmachine is die er bestaat en dat als we er een gewone gezonde levensstijl op na houden, hij het allemaal heel goed zelf kan klaren. We zouden hem minder for granted kunnen nemen en hem wat meer meer credit mogen geven. En vooral meer aandacht en zorg aangezien hij het, zeker in onze huidige tijd, zwaar voor zijn kiezen krijgt. Al het vergif dat wij dagelijks vaak ongemerkt binnenkrijgen – alleen al door de luchtvervuiling, ons water en ons voedsel – moet hij verwijderen en zo goed mogelijk neutraliseren.

Lang zal je lever!
Kort samengevat: wanneer jij goed voor je lever zorgt dan doet hij dat ook voor jou. Maar wat kun je nu doen om deze trouwe werker een handje te helpen? Hier wat DIY-tips waar je hem (en jezelf) gelukkig mee maakt:

Tank meer zuurstof dan benzine
Needless to tell you Salt-people: zorg iedere dag voor voldoende lichaamsbeweging in de buitenlucht. Break a sweat every day will keep the doctor away! Hierbij is goed ademen key. Het liefst door de neus omdat de lucht daar onder andere gefilterd en verwarmd wordt. Ook is de middenrifademhaling belangrijk. Dat houdt in dat je bij het inademen je buik bewust naar buiten drukt en bij het uitademen je buik weer intrekt. Oefening baart kunst en door deze ademhaling tijdens het sporten en wandelen toe te passen, zorg je niet alleen voor een betere zuurstofopname, maar stimuleer je ook je lever. 

Rek je gezond
De zogenaamde meridiaanstrekkingen stimuleren de doorstroming van de ‘chi’ –  de levensenergie – waardoor het zelfhelend vermogen wordt aangezet. De levermeridiaan begint op je teen en gaat verder via de binnenzijde van je been naar boven tot aan je ribben en die van de galblaas loopt over de beide zijkanten van je lichaam van je hoofd naar je voeten. Op de website tsubotraining.com kun je alle meridiaanstrekkingen vinden in de juiste volgorde. De bedoeling is dat je iedere strekking drie tot zes ademhalingen volhoudt en je niet over je grenzen gaat, maar wel voelt tot hoe ver je kunt gaan. In totaal kost deze simpele en effectieve investering in je gezondheid je nog geen vijf minuten!