Shit!

Vorige week kreeg ik te horen dat één van mijn dierbaren ongeneeslijk ziek is. Een paar dagen leek niets meer echt van belang en kwam ik ook tot niets. Tot ik op een dag besloot om de documentaire De nieuwe wildernis te kijken; een uitbundige compilatie van de flora en fauna in de Oostvaardersplassen, gedurende vier seizoenen.

Niet eerder zag ik een Nederlandse (!) natuurfilm die zo hevig en onverwacht binnenkwam. Het is één aaneenschakeling van de meest bijzondere taferelen, die je normaal never nooit - en al helemaal niet van zo dichtbij - zou kunnen aanschouwen en waar we nu met onze snufferd bovenop konden zitten!

Paarden en padden, vogels en vossen, bijen en bevers en nog véél meer… Het komt allemaal voorbij in een waar spektakel, dat door de combinatie van sprookjesachtige beelden, kunstige montage en indringende muziek een extra dimensie krijgt. Het is nauwelijks te bevatten dat dit zich te midden van ons overbevolkte landje afspeelt.

Verplicht lesmateriaal
De film zou verplicht lesmateriaal moeten zijn op scholen. En niet voor niets, want deze film is niet alleen adembenemend mooi, maar ook nog eens een metafoor voor ons eigen leven. Ruim anderhalf uur zat ik op het puntje van de bank. Soms schaterend van het lachen (vanwege die grappige paringsdansen van divers vogelgespuis), dan weer schreeuwend van opwinding (omdat de vos die arme jonge gansjes opjaagde en voor mijn ogen verslond), maar ook tot tranen toe geroerd (zoals toen de desbetreffende vos de gansjes aan zijn kroost voerde).

Voor eens en altijd was het weer klip en klaar voor me dat het leven in de natuur een wiel is - een rad van fortuin - waarin leven en dood eindeloos in elkaar overgaan en er voor dieren geen ‘goed’ of ‘slecht’ bestaat. Iedereen draagt zijn last, vecht voor zijn soort en voelt instinctief aan dat ze niet zonder de ander kunnen. In leven en in dood.

Dood en duurzaamheid
De dierenwereld verschilt eigenlijk maar weinig van onze mensenwereld, maar toch zijn er een aantal opvallende verschillen. Zo zijn er dieren die hun leven lang bij elkaar blijven en dieren die graag regelmatig van partner verwisselen, maar die doen elkaar daarbij dan weer geen verdriet. Een fragment van een kudde koningspaarden laat zien dat succes niet alleen bereikt wordt door brute kracht en ellebogenwerk, maar veel eerder met zorgvuldig gesmede samenwerkingsverbanden, waarin de balans tussen geven en nemen voortdurend wordt heronderhandeld. 

Allemaal zaken waar wij mensen nog wat van kunnen leren. Ook wat betreft de dood en duurzaamheid. Want de natuur is soms keihard en alles draait om overleven, maar toch nemen dieren de dood voor lief, waarbij ieder dood dier ook nog eens voer is voor een ander.

Shit happens. Geen dier die daar moeilijk over doet, maar wij mensen vinden het heel erg shit.

Het paradijs van de strontvliegen
Shit heeft voor dieren trouwens geen enkele negatieve connotatie en wordt door de meeste zelfs hogelijk gewaardeerd. Voor de koningspaarden is het bijvoorbeeld een belangrijk communicatiemiddel. De geur ervan vertelt de hengsten over de rangorde in de kudde, de ambitie, mannelijkheid, kracht en/of zwakte van de desbetreffende poeper.

Daarnaast is de stront het paradijs van de strontvliegen en daarmee dé uitgelezen plek om te paren en te partyen. En vervolgens zijn zij - op hun beurt - weer een dankbare maaltijd voor een vogel als de gele kwikstaart. (Ja, mijn kennis is er met deze film natuurtechnisch spróngen op vooruit gegaan!)

Poepinspectie
Daarom zouden wij onze shit ook wel wat meer mogen respecteren, want het is een belangrijke graadmeter voor onze gesteldheid. Kleur, vorm, substantie en geur spreken boekdelen als het gaat om ons fysiek, maar ook geestelijk welzijn. Ik pleit daarom voor de ouderwetse plee met plateau, waarop we onze hoop na gedane zaken nog eens rustig nader kunnen inspecteren. Dat zou zomaar een hoop andere shit kunnen voorkomen. Helaas is daar met alle moderne plonsplee’s geen sprake meer van.

Hoe dan ook; we kunnen altijd van dieren blijven leren, maar één ding is zeker: alleen de mens is in staat om een dergelijke ode aan de dieren te brengen. Dat doet geen dier hem na.

Voor meer informatie: denieuwewildernis.nl