Marcel Musters (56) is medeoprichter van het theatergezelschap mugmetdegoudentand en daarnaast een veelgevraagd televisie- en filmacteur. Dit voorjaar is hij onder meer te zien in de dramaserie Mouna’s keuken en de telefilm Hope.

Loslaten
Zaken loslaten is de laatste tijd het motto van mijn leven. Vorig jaar was ik te gast bij het radioprogramma Kunststof en sprak ik onder meer over mijn grote innerlijk onrust en de behoefte aan een ander leven. Met uiteraard nog wel acteren, maar niet meer op de manier zoals ik dat de afgelopen dertig jaar heb gedaan. Dat ging alleen maar over werk. Ik was altijd maar met producties en projecten bezig. Zat overal met mijn aandacht, behalve in het hier en nu. Terugkijkend besef ik dat mijn onrust nog meer werd versterkt omdat ik al zo vaak met de dood ben geconfronteerd. Rond mijn veertigste stierven er zeven vrienden, inclusief mijn moeder, binnen één jaar tijd. De angst dat ik ook zomaar zou kunnen neervallen maakte dat ik nóg meer ging doen en nauwelijks meer aan mezelf toe kwam. Dat wilde ik gaan omdraaien door waarachtiger en bewuster te gaan leven in combinatie met werk waar ik blij van werd. Naar aanleiding van die uitzending ontving ik toen een mailtje van een vrouw die schreef dat ze me kon helpen. Onlangs ben ik een hele dag bij haar geweest. Ze is verbonden aan de zogenaamde Mondo Zen-traditie, waarbij je onder meer leert meer hoe je je ware aard kunt ervaren en inzetten in je dagelijkse leven. Ik voel nu steeds beter wanneer er door een bepaald gebeuren zich iets in m’n lijf vastzet. Dat heeft altijd te maken met iets van vroeger dat ik nog niet eerder onderkend heb bij mezelf. Dit soort reacties komen allemaal voor uit oude systemen. Loslaten kan alleen maar door je er eerst werkelijk bewust van te zijn.”

Durven
“Van kinds af aan was ik altijd bezig met iets te ‘worden’. Van binnen was ik een behoorlijk bang en onzeker jongetje. Het was toen al mijn grote wens om acteur te worden, maar ik was ervan overtuigd dat dat me nooit zou lukken. In die tijd hadden wij een manisch depressieve buurvrouw, die regelmatig werd opgenomen. Die hele sfeer rondom haar intrigeerde mij enorm. Om die reden besloot ik toen psychiatrisch verpleegkundige te worden. Bijkomend voordeel was dat ik tijdens deze opleiding ook direct al begon met werken. Daardoor kon ik op mezelf gaan wonen, wat ik heel graag wilde. Vijf jaar werkte ik inmiddels in een inrichting toen een collega me vertelde over een selectiecursus van de toneelschool in Amsterdam die ze volgde. Ze vertelde dat drieëntwintig de grensleeftijd was voor een eventuele auditie, dus het was nu of nooit. Ik kreeg het helemaal benauwd, maar waagde de stap! De week vóór het uiteindelijke toelatingsexamen stierf mijn vader. Door de heftige emoties die hiermee gepaard gingen, denk ik dat ik iets heb kunnen laten zien waardoor ik ben aangenomen. In mijn werk als acteur heb ik zeker ook kunnen putten uit mijn eerdere werkervaring. Ik overweeg wel eens om er weer voor een periode te gaan werken. Het blijft me boeien.”

Rust
De dood van mijn grote liefde Jeroen (acteur Jeroen Willems, red.) - nu zo’n drie jaar geleden - was ongelofelijk ingrijpend. Het heeft iets in me veranderd. Alsof er nieuwe lagen in mijn hoofd zijn aangeboord, waarvan ik het bestaan niet eens wist. Sinds kort voel ik dat ik ermee kan leven. Doordat ik er nu een soort van vrede mee heb, lijkt hij - op een prettige manier - steeds meer aanwezig. Alsof we door de rust en stilte elkaar beter kunnen vinden. Helaas heeft hij hiervoor moeten sterven. Want net zoals ik was hij altijd maar druk en op de vlucht voor iets leek het wel. Die rust die ik nu steeds beter kan ervaren had ik hem ook zo graag in zijn leven gegund.”

Groei
“Het is verrijkend om te ervaren dat je als mens kunt blijven groeien. Sinds ik mediteer merk ik dat ik anders opsta. Ik word niet meer direct door mijn impulsen gedreven, maar vind het belangrijker om eerst te zien wat er werkelijk aan de hand is en of ik me rustig voel. Mijn gemoedsrust is me nu het meeste waard. Daarom lees ik – behalve de Correspondent en enkele andere online sites – amper nog gewone kranten en kijk ik ook nauwelijks televisie. Ik geloof het allemaal niet meer en wil zelf over de zaken na kunnen denken. De televisie is ook letterlijk maar een visie, waarmee we letterlijk worden geprogrammeerd. Net zoals wij met onze ideeën en gedachten ook voortdurend bepaalde programma’s in ons hoofd afdraaien. Nu ik bezig ben met mezelf te deprogrammeren kan ik dat steeds beter zien. Ook vallen mij ineens de meest basale dingen op, zo zie ik plotseling hoe de planten op mijn balkon iedere dag voor mijn ogen groeien. Iets wat me nooit echt eerder is opgevallen. En ook zoiets gewoons als mijn adem blijkt een geweldige tool te zijn om bij mijn rust te komen. Altijd voor handen en geheel gratis. Fantastisch toch?! Zo zijn er nog meer dingen die ik vanuit de theorie al wist, maar die ik nu in ieder vezel van mijn lijf ook vóel, waardoor ik er ineens iets mee kan. Alsof ik nu steeds meer de regisseur van mijn eigen, echte leven aan het worden ben.”

Mouna’s keuken, 18 maart om 23.00 uur – NPO 2
Telefilm Hope, 24 april om 21.20 uur - NPO 3.