Byron Katie (71) is het ‘instrument’ - zoals ze zichzelf noemt - van The Work, een methode van diepgaand zelfonderzoek aan de hand van vier eenvoudige vragen. “Verlichting vinden is niet ingewikkeld, dat denken we alleen maar.”

Wonder
“Het grootste wonder dat ik heb mogen ervaren in mijn leven is dat ik van het ene moment op het andere uit mijn jarenlange depressie ben gekomen. Dit gebeurde tijdens mijn verblijf in een psychiatrische opnamekliniek, inmiddels alweer achtentwintig jaar geleden. Omdat ik zo ver heen was, lag ik alleen op een kamer. Op een ochtend werd ik wakker van een kakkerlak die over mijn voet liep. Ik lag op de vloer en mijn hele perceptie van het leven was in één keer volledig omgedraaid. In dat ene moment kon ik glashelder zien dat al mijn lijden alleen maar ontstond door mijn gedachten die ik zelf had gecreëerd en die ik geloofde, maar in feite geen betekenis hadden. Sterker nog: ze waren niet waar! Niets was meer hetzelfde. Ook mijn depressie, obsessies en mijn neiging uit het leven te stappen bestonden niet meer. Diezelfde ochtend heb ik de inrichting verlaten. Niemand kon het in eerste instantie geloven. Dat hoefde ook niet want het was zoals het was. Ik had het voorrecht om te ontwaken uit de droom waarin de meeste mensen hier op aarde nog zitten. Dat was het moment waarop de vier vragen van mijn levenswerk (The Work, red.) zich aan mij openbaarden. Waarom mij dit is overkomen? Ik heb geen idee. Ik weet alleen dat het voor iedereen mogelijk is en het kennelijk mijn weg is om deze kennis door te geven.”

Moed
“Ik kon ook ineens zien dat het hele leven - de hele wereld - één grote projectie is van wat ik zelf dacht. Niets meer en niets minder. Dit inzicht gaf me tegelijk het besef dat niet alleen ik, maar wij allemaal kunnen ontsnappen uit onze pijn en ellende. De meeste meditatievormen streven naar een leeg hoofd, vrij van gedachten, maar ik heb juist ervaren dat dit een illusie is. We hebben nu eenmaal bepaalde gedachten en door ervan af te willen worden ze alleen maar sterker. Het is om die reden belangrijk om je gedachten juist uit te nodigen, ze te ontvangen en er helemaal in te gaan. Ik zie mezelf niet als een goeroe of iets dergelijks. De naam Byron Katie is mij gegeven, maar verder zit ik aan niets of niemand vast. De ware leraar is diegene die de moed toont om met mij te zitten en zijn of haar gedachten gezamenlijk te onderzoeken. Daar is moed voor nodig, want het is beangstigend om diepe overtuigingen los te laten, maar de beloning is immens.”

Eenvoud
“Jarenlang geloofde ik dat mijn pijn lichamelijk was en gebruikte ik alcohol, eten en medicijnen om me ‘beter’ te voelen. Vanaf het moment dat ik begreep ik dat mijn lijden alleen maar voortkwam uit mijn gedachten en de emoties die deze teweeg brachten, hebben al deze gewoontes mij als vanzelf losgelaten. Ik had er geen behoefte meer aan en heb hier niets voor hoeven doen. Het voelde alsof ik opnieuw werd geboren en tegelijk was ik niet meer dezelfde. Ik was zonder identiteit. Bevond me op een plek van waaruit ik het grotere geheel plotseling heel duidelijk kon zien: een compleet ander beeld dan vanuit mijn eerder gelimiteerde bewustzijn. Door onze gedachten te onderzoeken en te bevragen kunnen we onszelf bevrijden. Dus wanneer je de wereld wilt veranderen is het enige wat je hoeft te doen je gedachten erover te onderzoeken. Dan is niets meer hetzelfde en ervaar je direct een ander gevoel. Zo eenvoudig is het.”

Geluk
“Vroeger verwarde ik geluk met euforie, maar sinds mijn transformatie ervaar ik geluk als een voortdurende onderstroom van vrede en vreugde. Of ik me nog wel eens depressief heb gevoeld? Nee nooit meer, terwijl er echt wel eens reden voor was. Zo heb ik een aantal jaren aan een ernstige oogziekte geleden waardoor ik steeds minder kon zien en tenslotte blind werd. Maar met mijn geestesoog kon ik alles nog heel helder zien en voelde me daarom totaal niet gehandicapt. Toch stond mijn man erop dat ik me liet opereren. Ik begreep zijn zorg en heb er tenslotte in toegestemd. Nu doen mijn ogen het weer, maar wat mij betreft had het niet gehoeven.”

Liefde
“Vóór deze diepe ervaring heb ik nooit begrepen wat werkelijke liefde was. Ik ben destijds van mijn eerste man gescheiden omdat ik hem egoïstisch, kil en geen goede vader vond. Pas na mijn moment van ontwaken kon ik zien dat al mijn ideeën over hem niet klopten en hoezeer ik mijn gedachten op hem had geprojecteerd. Ook mijn tweede huwelijk hield geen stand. Mijn transformatie had mijn man te veel verward. Ik reageerde niet meer zoals hij gewend was en hij had het gevoel dat ik niet meer van hem hield. Toch zijn we gelukkig goede vrienden gebleven en hebben we altijd contact gehouden. Toen hij stierf waren ik en mijn gezin bij hem. Een heel bijzonder moment. Inmiddels was ik toen al met mijn derde en huidige echtgenoot, met wie ik al jaren zielsgelukkig ben. Ik voel me nog steeds met alle drie getrouwd. Het huwelijk is uiteindelijk ook maar een idee dat we zelf bedacht hebben, want niemand kan mij verlaten.”

www.thework.com