Aandacht is alles
/‘Worden wie je bent.’ Het klinkt als een new-age-achtig cliché, maar toch is dát waar het volgens life coach Evert van de Ven in ons leven om draait. Tijdens een masterclass legt hij uit hoe we gelukkig en productief kunnen zijn door onze weerstand te laten varen.
Om maar direct met de deur in huis te vallen: deze masterclass ging over wakker worden. Wakker worden uit onze ‘droomstaat’, onze wakende slaap waarin de meesten onder ons (nog) verkeren en daarom niet kunnen zien dat we de verkeerde kant opkijken. Toen Evert vijftien jaar geleden met het gedachtegoed van de inmiddels wereldberoemde spirituele leraar Eckhart Tolle in contact kwam, wist hij al snel dat hij met deze kennis verder wilde. ‘Jezelf werkelijk leren kennen is, van alles wat je in het leven kunt doen, de meest boeiende weg die je kunt bewandelen,’ legt hij uit. ‘De kennis van Tolle kan ons hier als geen ander bij helpen, aangezien hij zelf een intense lijdensweg heeft afgelegd en op eenvoudige wijze hele bondige en heldere aanwijzingen geeft hoe we het leven lichter kunnen be-leven. Het ‘hier en nu’ is hierbij onze belangrijkste metgezel, aangezien dit het enige is wat werkelijk bestaat.’
Van denken naar voelen
In het ‘hier en nu’ zijn, klinkt al bijna even clichématig en tegelijk abstract als ‘worden wie je bent’. Het bijzondere is dat deze twee termen in de kern hetzelfde inhouden. Hoe zit dat dan precies?
Evert nodigt ons uit om voor vanavond ons hoofd even uit te zetten en met alles wat daaronder zit - ons lijf, ons hart en onze buik - te luisteren. Of we nu eens niks op willen schrijven of proberen te onthouden en erop durven vertrouwen dat we precies dat horen wat we moeten horen en dat we dat vervolgens ook zullen onthouden. ‘Werkelijk aanwezig zijn doe je niet met je hoofd, maar juist met je lichaam.’ Zelf maakt hij ook geen gebruik van een flip-over of een powerpoint-presentatie ( ‘dat leidt alleen maar af’), maar slechts van 2 stoelen.
Hiermee legt hij op humoristische wijze uit hoe onze oeverloze innerlijke dialoog is ontstaan en hoe deze ons voortdurend dwars zit. Van jongs af aan zijn we namelijk geconditioneerd en geprogrammeerd door onze opvoeders en onze omgeving, waardoor we het leven door een vertroebelde lens zijn gaan zien. De laatste tweeduizend jaar is er steeds meer waarde aan ons denkvermogen toegekend en zijn we vertrouwd geraakt met het idee dat we als individu afgescheiden zijn van de wereld. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat we een heel overlevingsmechanisme, ons ego, hebben ontwikkeld, waarmee we onszelf zijn gaan identificeren. Met de daaruit voortkomende oordelen en patronen is onze zuivere kijk op het leven (‘het is wat het is, hier en nu’) en op ons ware ‘zijn’ belemmerd.
De stille toeschouwer
Wanneer we gaan inzien dat onze beperkende gedachten slechts voortkomen uit ons verleden is dat de eerste grote stap naar meer bewustzijn en daarmee bevrijding. Dan ervaren we steeds meer wat we in wezen zijn: puur bewustzijn. Altijd aanwezig op de achtergrond, maar bedekt door onze gedachten, patronen en ‘verhalen’ vanuit het verleden. Je kunt dit bewustzijn plotseling ervaren wanneer je helemaal in een bezigheid opgaat en je in de zogenaamde flow komt, wanneer je in de natuur bent of zelfs in de supermarkt. Het is een gevoel waar in feite geen woorden voor bestaan en het kan je dus ook zomaar overkomen. Hierdoor weet je dat het zich van nature al in je bevindt. In deze state of mind ben je als het ware de toeschouwer. Het is daarom nog het best te vergelijken met het kijken naar een schilderij. Wanneer je er met je neus boven op staat, is het onduidelijk. Pas wanneer je er van een afstand naar kijkt, krijg je ineens zicht op de big picture en valt alles op zijn plek. Door je gedachten bewust te gaan waarnemen, kan je ze laten voor wat ze zijn. Alleen al door dit besef krijgen ze minder vat op je.
Meesterschap
De bottom line is dat we ons geluk, plezier en bevrediging dus niet meer buiten ons hoeven te zoeken. Wanneer we rust en ruimte in onze binnenwereld ervaren, gaan we de wereld om ons heen ook anders zien. De buitenwereld is niet meer dan een reflectie van onze binnenwereld. Dat is waar al Tolle’s boeken en teachings in de basis over gaan. In Een kennismaking met Eckhart Tolle , het boek dat Evert over hem schreef wordt Tolle’s gedachtegoed aan de hand van zowel pakkende hedendaagse voorbeelden, als uit de geschiedenis en de filosofie heel duidelijk in kaart gebracht. Vooral wat het voor de wereld zou betekenen wanneer steeds meer mensen vanuit dit bewustzijn zouden gaan leven. Leven in het hier en nu en vanuit ons ware zelf brengt een heel ander en duurzaam perspectief. Dan reageer je niet meer vanuit oude (overlevings)patronen, maar vanuit authenticiteit. Het resultaat is dan beter dan je zelf ooit had kunnen bedenken. Het behoeft geen betoog dat dit voortdurende oefening behoeft. Laat ons leven op aarde hier nu de beste leerschool voor zijn. Gratis en voor niks. Het gaat over honderd procent zelf verantwoordelijkheid nemen. Hoe meer tegenwind je hebt hoe meer kans op verlichting, aldus Tolle. Het is dus niets voor watjes.
Be present
Het mooie is dat je door door deze kennis het leven steeds meer als een spel kunt gaan zien. Een spel waarin iedereen zijn eigen rol speelt en tegelijk met alles en elkaar verbonden is. Belangrijk hierbij is dat we onszelf vooral niet te serieus nemen, want tegen humor is geen enkele illusie bestand. Maar hoe kom je nu in het ‘hier en nu’? Allereerst door niet te hard te willen. Je hoeft er ook niet positief voor te gaan denken. Het enige wat je te doen staat is om de situatie, hoe deze ook is, volledig te accepteren. En trouwens dat hoef je ook niet te ‘doen’, want de situatie is natuurlijk al geaccepteerd. Het gaat er alleen maar om dat je je weerstand gaat voelen en beseffen dat deze vanuit je geprogrammeerde denken is ontstaan. Je weerstand is namelijk de reden voor je ‘lijden’ niet die situatie op zich. Dit doe je door je aandacht naar binnen te brengen, je adem te observeren en je bloed te voelen stromen. Letterlijk de levendigheid in je lichaam te voelen en ook de grond onder je. Be present! Dit kan je zo vaak mogelijk oefenen als je kunt. Je adem en de grond staan immers altijd tot je beschikking. Meditatie is niets meer dan dit een bepaalde tijd achter elkaar te doen. Als dagelijks ritueel zal het daarom zeker bijdragen tot meer rust en ruimte in jezelf. De situatie écht accepteren betekent dat je in een pijnlijke situatie naar de pijn toe gaat, in plaats van er vandaan te willen bewegen. Dat is wat we gewend zijn en daar ligt dan ook de grote uitdaging voor wezenlijke verandering. Zo wordt een lastige en/of pijnlijke situatie ineens een kans om je bewustzijn te vergroten en leer je hoe je je mind vóór je kan laten werken in plaats van tegen je.